4. FASEA

GURE IKASGELA IDEIA-LABORATEGI BILAKATZEN DUGU. HONDAKINETATIK BALIABIDEETARA.

Hazlo Verderen 6. edizio honetan, baliabide bilakatuko dituzuen hondakinak erabiliz, zuen ingurukoak sentsibilizatzeko mural artistiko bat sortzea eskatzen dizuegu!

Aktibismo izendatu dugun hori da, ikaslea artearen eta sormenaren bidez bere ingurukoengan kontzientzia pizten duen aktibista bilakatzera baitarama.

Hondakinak artelanetarako lehengai gisa darabiltzaten adierazpen artistiko ugariren adibideak aurkituko dituzue, baina ez ezazuela pentsa, oraingo gauza dela! . Gaur egungo eta iraganeko artista eta mugimendu artistiko ugarik erabili izan dituzte hondakinak lehengai kreatibo gisa.

Juan Gris, Kubismoko artista, XX. mende hasieran, bere artelanetan ehun eta egunkari zatiak erabiltzen hasi zen lehenengoetarikoa izan zen. Hala sortu zen collage teknika!

1. PAUSOA

Ikasgela ideia-laborategi bihurtuko dugu, baina lehengo, munduan zehar dabiltzan ideiak ezagutu beharko ditugu inspirazioa aurkitzeko!

TRASH TO TREASURE. Best Recycled Art Made from Trash!
Iturria: ARTWITHAIM.

75 amazing trash art creations
Iturria: Robb´s Homemade Life.

Hondakinak, artelanetarako baliabide gisa darabiltzaten gaur egungo artistak.

ARTUR BORDALO II

El arte urbano de Bordalo II
Iturria: DW Español.

A Arte do Desperdício - O nascimento de uma obra de Bordalo II
Iturria: Time Out Lisboa.

EVA JOSPIN

“Entre los árboles: Eva Jospin” Galería Hayward
Iturria: Southbank centre.

Le matériau qui cartonne
Iturria: Canal Arte.

VIK MUÑIZ

¿Basura? ¡NO! material reciclable y arte
Iturria: Martha Londoño Arango.

Exposición Vik Muñiz
Iturria: Museo Universidad Navarra.

2. PAUSOA

Hondakinek eskaintzen dituzten aukerak ikusi eta gero, eta gaur egungo artista hauek honakinak nola darabiltzaten ezagutu eta gero, ikasgelan zuen muralak izango duen itxuraren inguruan eta baliabide kreatibo gisa erabiliko dituzuen hondakinen inguruan hausnatzeko unea da.

Eskolan eta etxean sortzen diren eguneroko eta ohiko hondakinetan pentsatu. Hausnar ezazue hondakin hauek, beraien birziklapen-fasean dituzten ezaugarrien inguruan: degradatzea kostatzen ote zaien, birziklatzeko zailak ote diren, kutsakorran al diren, etab.

Ogitartekoen aluminiozko papera.
Erabilera bakarreko bilgarriak, esaterako fruten bilgarriak (porexpanezko erretiluak).
Kutxak eta kartoiak, kartoizko arrautza-ontziak.
Plastikozko botilak, plastikozko tapoiak, etab.
Eskola-materiala, koadernoen tapakiak, puskatutako arkatzak, etab.
Egunkariak eta aldizkariak.

Aukeratu hondakinak, erabilitakoak edo pustakuta dauden materialak, egur soberakinak, erabilera bakarreko kaxak edo ontziak, esaterako fruten kaxak, arrautz-ontziak, etab. izan daitezke.

Pensatu hondakin hauen ezaugarrien inguruan, degradatzea urte asko kostatzen al zaien, birziklatzeko zailak diren, etab.

Pentsatu hondakin horiek berriro nola aprobetxatu haien bizi-zikloa luzatuz, eta nola, aukera hori izan ezean, zabortegietan amaituko luketen.

Taldeetan bana zaitezte: talde bakoitzari hondakin bana esleituko zaio eta hondakin horren ehundura, forma edo kolorearen arabera, zein aukera kreatibo eman lekiokeen pentsatu beharko du.

Talde bakoitzari hondakin bana esleituko zaio.
Eska iezaiezu taldeei, txandaka, egokitu zaien hondakinari emango dizkioten erabilera eta aukera kreatiboak, hala nola, muralean non eta nola kokatuko duten azaltzeko.

Pauso hau garatzeko, berbera dinamika gamifikatua bilakatzera gonbidatzen zaitugu:

Antola ezazu ikasgela 3-4 ikasletako jolas-taldeetan.
Aukeratu hondakin bat eta erakutsi zure ikusleei.
Talde bakoitzak, minutu baten buruan eta ozenki, erakutsitako hondakinari ikusten dizkion erabilera eta aukerak aipatu beharko ditu.
Idatz itzazu ideiarik hoberenak arbelan.
Errepikatu prozesua gainerako hondakinekin.

Animales de chatarra del artista portugués Artur Bordalo, creados a partir de residuos y material de desecho.

Eva Jospin artista frantziarrak, bere artelanak kartoiarekin sortzen ditu, material honek eskaintzen dituen ehundurei esker baso sakonak sortuz.

Brasilgo Vik Muniz artistaren artelana.

Muralaren irudi eta mezuaren inguruan pentsa ezazue, figuratiboa, abstraktua, irudi edo esaldiekin edo tipografiekin izatea nahi duzuen.

Hondakin multzoa bateratzeko, kolorez margo ditzakezue, gama kromatikoak sortuz, edo gai abstraktu bat erabakiez gero, testura, tamaina eta forma ezberdinak aukera ditzakezue. Edo hondakinekin letra bakoitza osatuz, kontzientzia piz dezakeen esaldi bat sor dezakezue.

Murala hiru dimentsiotako erliebeekin apaintzeko Teknika IRADOKIZUNA.

Bizikla itzazue balio ez duten egunkariak.
Moztu itzatzue tiratan eta gorde itzatue plastikozko ontzi batean edo antzekoren batean; erabilera bakarreko ontziren bat aprobetxatu dezakezue.
Egin ezazue nahasketa bat kola txuria (zurgin-kola ere deiturikoa) eta urarekin.
Kola egunkari zatiekin, ore gris bat lortu arte nahastu, urak egunkariak desegingo ditu paperezko ore edo papier maché bilakatu arte.
Nahasketa kontserbatzeko gehitu ozpin tanta batzuk. Erabiltzen ez duzuen bitartean hozkailuan gorde.
Sortu zuen gustoko hiru dimentsiotako formak eta itsatsi itzazue muralean kola geruza on bat ipiniz. Lehortu eta gero, eroriko ez dela ziurtatzeko kolaztatutako egunkari tira gehiagorekin estal ditzakezue.
Bolumen esferikoak sortzeko puxikak erabil ditzakezue: Puztu eta kolaztatutako paper tirak puxikan itsatsiz joan. Kapa ugari aplikatu. Lehortzen utzi. Ikusiko duzue nola gogortzen den, hiru dimentsiotako forma konplexuagoak eratzeko moduan.
Lehortu eta gero, tenperak edo akrilikoak erabiliz margotzea baino ez da geratzen.

Ejemplo de proceso de relieves tridimensionales

Murala mosaiko baten bidez apaintzeko Teknika IRADOKIZUNA.

Birzikla itzazue jadanik balio ez duten kristalezko ontziak, aukeratu koloretako batzuk, gardenak eta testuradunak.
Baldosa eta puskatutako plater eta onziteria zatiak bezalako keramika hondakinak ere birzikla ditzakezue.
Har ezazue poltsa gogor bat eta sartu bertan potoak. Kontu haundiz eta behar bezalako babesarekin (babeserako eskularruak eta betaurrekoak), mailuarekin poltsari eman, potoak kristal txikietan hautsi arte.
Poltsa horretan bertan harea sartu eta poltsa ondo astindu; hareak eragindako urradurak kristaltxo bakoitzaren ertzak leunduko ditu laztasunak ezabatuz.
Kristaltxoen ertzak leundu eta gero, ez da mozteko arriskurik izango.
Mosaikoan osatuko duzuen marrazkia ondo planifikatu, teknika honek planifikazioa behar baitu, oinarria lehortu eta gero ez baita aldaketak egiteko aukerarik egongo.
Erabaki mosaikoak izango duen marrazkia; figuratiboa izan daiteke edo bilbe figuratibo bat osatu. Sortu diren kristaltxoen kolore ugariak eta testurak aprobetxatu.
Muralaren gainean, paperezko orez edo kola txuriarekin nahastutako buztinez osatua egon daitekeen geruza lodi bat ipini, 3 eta 5 cm artekoa.
Lehortu baino lehen, kristaltxo bakoitzaren gainean kola geruza bat ipini eta oinarriaren aurka zapaldu, ondo eutsia gera dadin.
Lehortu ondoren, lana babesteko berniz geruza bat zabal dezakezue gainetik.

Mosaikoak erromatar garaitik iritsi zaizkigun teselak jatorri baditu ere, koloreztatutako harri, terrakota edo beira zatiak erabiltzen zituen teknika erabiliz, Antonio Gaudí Trencadiizeneko Mallorcako teknika tradizional baten adierazle garaikide nagusia izan zen.

Teknika honek apurtutako keramika, lorontzi eta ontziteria zatiak darabiltza, bere kolore distiratsuengatik eta figura edo bilbe abstraktuengatik desberdintzen diren mosaikoak sortzeko birziklatuz.

Murala plastikozko tapoekin apaintzeko Teknika IRADOKIZUNA.

Mosaikoaren teknika berdina jarraituz, oinarriaren eta piezen kolaztatze pausoak gauzatu.
Botilen plastikozko tapoiak, ontzien metalezko estalgarriak etab. birziklatu eta kolore eta ehunduraren arabera sailka itzazue.
Muralaren gainean, paperezko orez edo kola txuriarekin nahastutako buztinez osatua egon daitekeen geruza lodi bat ipini, 3 eta 5 cm artekoa.
Lehortu baino lehen, tapoi bakoitzaren gainean kola geruza bat ipini eta oinarriaren aurka zapaldu, ondo eutsia gera dadin.
Lehortu ondoren, lana babesteko berniz geruza bat zabal dezakezue gainetik.

Murala collage-a erabiliz apaintzeko Teknika IRADOKIZUNA.

Gehiago erabiliko ez dituzuen egunkari, aldizkari eta are liburuak birziklatu, esaterako, ilustrazioak erabiliz.
Gustokoen dituzuen irudiak erabili, bakoitzaren forma eta silueta mantenduz.
Itsats itzazue irudiak azaleran kola txuria edo barra-itsaskina erabiliz.
Lana babesteko berniz geruza bat zabaldu haren gainetik.

Découpage izeneko teknika, Errenazimendutik erabiltzen den teknika aintzina da, XIX. mende bukaera aldera bere goreneko unea izan zuena. Tenknika honetan, inprimatutako paperak edo irudiak aprobetxatzen ziren moztutako irudiak edozein azaleratan kolaztatuz, konposizioak osatzeko: altzarietan, ontziterian, kaxetan, eta abarretan.

Edozein altzari edo objekturi bigarren bitzitza bat ematea ahalbidetzen zuen birziklapen forma apaingarria izan zen.

3. PAUSOA

Hondakinak aukeratu eta zuen muralean igorri nahi duzuen mezua adostu. Kontzeptu eta ideiak, erreskatatu eta baliabide bilakatutako hondakinen garrantzia azpimarratzen dituzten kode bisual original batzuen bidez transformatu beharko dituzue!

Muralaren sorrerari ekiten diogu!

Tokia eta kokalekua aukeratu: Korridorean, ikastetxeko jolastokian edo sarreran, etab.
Hondakinen kokalekua pentsatu, dituzten testurak aprobetxatu, gama kromatiko bat aukeratu eta kolorez margotu, etab.
Zuen muralaren irudi mota aukeratu, figuratiboa edo abstraktua izango den.
Gainera, publikoaren arreta piztu eta muralaren mezua indartuko duen esaldi motibatzailea edo slogana erabili ahalko duzue.

Murala sortzeko prozesuan, oroitarazi ikasleei hondakinak eta garapen prozesu osoa idatzi behar dituztela.

Ez ahaztu aurkeztutako muralaren fitxa teknikoa osatzeko, berbera irakaslearen eremu pribatuan aurkituko duzula. Honela, Hazlo Verderik, kreazio eta lan prozesu osoa baloratu ahalko dugu.

CHANGE MAKERS PROIEKTUKO FITXA TEKNIKOA.

HONDAKIN MOTA	Egindako hondakin-aukeraketa argudiatu: azaldu zergatik aukeratu dituzuen hondakinak (eguneroko kantitatea, birziklatzeko zailtasuna, degradatzeko behar duten denbora, etab.) Deskriba itzazue, zerrenda batean, proiekturako aukeratutako hondakin guztiak eta bakoitzaren pisua.
BILKETA PROZESUA	Azal iezaguzue nolakoa izan den bilketa prozesua: ikasgelan, jolastokian, auzoan, etab. Konta iezaguzue beste ikasgela edo ikasturteetako ikaskideak mobilizatzea lortu duzuen, ikastetxe guztiak, familiek, auzoko kideek, eta abarrek parte hartu duten.
SORRERA PROZESUA	Azal iezaguzue nolakoa izan den sorrera prozesua, taldeka landu al duzuen, zein ideiak atera diren, etab.
TEKNIKA ARTISTIKOAK	Konta iezaguzue zein teknika erabili duzuen, hala nola muralerako erabili dituzuen materialak zeintzuk diren.
AMAIERAKO MEZUA	Idatzi hemen zuen komunitateari igorri nahi diozuen kontzientziazio mezua. Azal iezaguzue sortutako irudien esanahia, erabilitako kolore gamak eta ehundurak, irudikatu duzuen hura, etab.

4. PAUSOA

Igo ezazue JPEG formatuko irudi bat irakaslearen eremu pribatura, zuen lanaren izenburuarekin batera.

5. PAUSOA

Ez ahaztu zuen proiektuaren deskribapena. Horretarako, goran daukazuena bezalako fitxa tekniko autobetegarri bat utzi dizuegu prest, epaimahaiari zuen lana baloratzen lagunduko diona.

6. PAUSOA

Gainera, parte hartzeko aurkeztutako lana irabazle suertatuez gero, Hazlo Verdetik, zuen proposamenera egokitutako baliabideak erraztuko dizkizuegu, lana zuen sare sozialen bitartez parteka dezazuen.

Orain zuen txanda da!